ตอบแทนร่างกายด้วยการดูแลรักษา “ระบบย่อย”

หลายๆ คนไม่เคยทราบเลยว่า “ร่างกายไม่เคยหยุดทำงาน” เพราะคิดกันว่าการนอนหลับหรือการพักผ่อนนั้นเป็นการให้ร่างกายได้หยุดพักแล้ว หากจะคิดแบบนั้นก็นับว่ามีส่วนถูก แต่ไม่ใช่ทั้งหมด หลายๆ ส่วนยังคงทำงานแม้ในเวลาที่เราหลับอย่าง ระบบไหลเวียนในร่างกาย ระบบทางเดินหายใจ และระบบย่อยอาหาร เป็นต้น

ระบบย่อยอาหารประกอบด้วย อวัยวะที่ใช้ย่อยอาหารและทางเดินอาหาร ซึ่งระบบย่อยบางส่วนถูกทำงานตลอดเวลา โดยการย่อยอาหารสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 แบบ คือ
–   การย่อยเชิงกล หมายถึง การย่อยที่ใช้อวัยวะเข้าไปมีส่วนร่วมและไม่ได้ใช้เอนไซม์ อย่างการบดเคี้ยวอาหารด้วยฟันให้มีขนาดเล็กลงก่อนส่งผ่านทางเดินอาหารเข้าสู่ขั้นตอนต่อไป
–   การย่อยเชิงเคมี หมายถึง การย่อยที่ใช้เอนไซม์หรือน้ำย่อยเข้ามามีส่วนร่วม ช่วยให้โมเลกุลของอาหารมีขนาดเล็กลงมากกว่าการบดเคี้ยว อย่างการย่อยแป้งเป็นน้ำตาลในขั้นตอนนี้จะ มีอวัยวะร่วมด้วยหลายส่วน
ไม่ว่าจะเป็น กระเพาะอาหาร และลำไส้เล็ก เป็นต้น

“การย่อยเชิงเคมีเป็นส่วนที่มีการทำงานอยู่ตลอดเวลาแม้กระทั้งตอนที่เราหลับ หากลองสังเกตุจะพบว่า เมื่อเราทานอาหารเย็นเข้าไปมากๆ เมื่อตื่นมาอีกวันจะรู้สึกปวดท้องและหิวมากกว่าปกติ นั่นเป็นเพราะน้ำย่อยจะถูกปล่อยออกมาในปริมาณมากให้เหมาะสมกับอาหารในขณะที่เราหลับและไม่ได้ใช้พลังงานนั่นเอง”

สำหรับขั้นตอนการดูแลระบบย่อยที่ไม่เคยหลับไหลของเรานั้น สามารถทำได้ไม่ยากเพียงแค่ต้องมีวินัยกับตัวเองให้มากๆ และปฎิบัติตามขั้นตอนดังต่อไปนี้ (การดูแลรักษาช่องปากสามารถอ่านได้จากบทความ “ยิ้มสวย ด้วยฟันขาว” )

  1. เคี้ยวอาหารให้ละเอียด นับว่าเป็นวิธีง่ายๆ และเป็นพื้นฐานของการรับประทานอาหารที่คนมักจะมองข้ามและละเลยกันมากทีเดียว การเคี้ยวให้ละเอียดจะช่วยให้ขั้นตอนต่อๆ ไปของการย่อยไม่ต้องทำงานหนักจนเกินไป
  2. รับประทานอาหารให้ตรงเวลา เป็นการจัดสรรเวลาการทานให้กับร่างกาย เพื่อความคุ้นชินของระบบย่อย
  3. ถ่ายอุจจาระให้เป็นเวลาทุกๆ วัน การขับถ่ายเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อช่วยป้องกันการเกิดท้องอืด ท้องเฟ้อ และแน่นท้อง
  4. ทานผักผลไม้ที่มีเอนไซม์ช่วยในการย่อย เช่น สับปะรด มะละกอ หรือมะม่วง เพื่อช่วยในการย่อยบ้าง
  5. ไม่ทานอาหารหนักรสใดรสหนึ่งหรือปรุงรสมากเกินไป เพราะรสชาติที่หนักหรือจัดเกินไปก็มีผลต่อการย่อยเช่นกัน
  6. ทานอาหารที่สะอาดและปรุงสุกใหม่ๆ เพราะระบบย่อยอ่อนไหวต่อแบคทีเรียและสิ่งสกปรกมาก
  7. พักผ่อนให้เพียงพอ การพักผ่อนจะช่วยรักษาสมดุลให้กับร่างกายรวมถึงระบบย่อยด้วยเช่นกัน
  8. หลีกเลี่ยงความเครียดและทำจิตใจให้แจมใส เพราะสภาวะทางจิตใจก็ส่งผลถึงร่างกาย บางคนอาจเคยรู้สึกว่ายิ่งเวลาเครียดจะยิ่งทานมากขึ้น บางคนยิ่งทานน้อยลง ขับถ่ายไม่คล่อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ เป็นต้น
  9. ทานอาหารที่มีกากใย เพราะอาหารประเภทนี้ย่อยง่ายเหมือนเป็นการผ่อนแรงระบบย่อยให้ไม่ทำงานหนักเกินไป
  10. ไม่ทานผักผลไม่หลังมื้อที่ทานเนื้อสัตว์มากๆ บางคนอาจเคยทานมื้ออาหารที่เป็นเนื้อสัตว์มากๆ แล้วตบท้ายด้วยสลัดหรือผักผลไม้ ซึ่งนับว่าเป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง เพราะเนื้อสัตว์ย่อยสลายได้ช้า เมื่อเราทานผักผลไม้เข้าไปทีหลังจะเกิดการกักอยู่ในกระเพาะระจนกว่าจะย่อยเนื้อสัตว์หมด จนทำให้เกิดกรดในกระเพาะได้